Αφού έχουμε εξηγήσει τα πέρι επιμόλυνσης ας δούμε τώρα τι σημαίνει το Κ στο ακρωνύμιο μας (e-ΚΨΜ).
Είναι πολύ σημαντικό να διατηρούμε την κουζίνα καθαρή αλλά αυτό δεν είναι δα και κρατικό μυστικό, το ξέρουμε ήδη (για κρατικά μυστικά που έχουν διαρρεύσει στο Wikileaks :P). Τι εννοούμε όμως όταν λέμε “καθαριότητα στην κουζίνα”;
Αναφερόμαστε κυρίως στην καθαριότητα επιφανειών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, δηλαδή σε:
- Επιφάνειες εργασίας
- Σφουγγάρια, πετσέτες και ό,τι άλλα υφάσματα χρησιμοποιούμε στην κουζίνα (καλά οι κουρτίνες μπορούν να εξαιρεθούν – χμμ εν μέρη)
- Μαγειρικά σκεύη συμπεριλαμβανομένων και των μαχαιριών, κουταλιών, πηρουνιών, κτλ
Πριν συνεχίσω και για μην πάθει κανείς μικροβιοφοβία, να υπενθυμίσω ότι τα παθογόνα μικρόβια είναι γενικά πολύ λιγά σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των μικροβίων στη φύση και υπάρχουν πολλά που είναι ωφέλιμα για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ό,τι διαβάσετε παρακάτω είναι ένας οδηγός που θα σας βοηθήσει να δείτε σε τι χρειάζεται να δίνετε σημασία όταν καθαρίζετε την κουζίνα και όταν μαγειρεύετε.
Επιφάνειες εργασίας
Πρόκειται για τους πάγκους της κουζίνας, τις πλάκες κοπής, το τραπέζι και οτιδήποτε άλλο χρησιμοποιούμε για να ακουμπήσουμε τρόφιμα ή για να προετοιμάσουμε κάποιο φαγητό.
Πλένουμε πάντα τις επιφάνειες εργασίας πριν την χρήση και οπωσδήποτε μετά από προετοιμασία ωμού κρέατος ή ψαριού.
Αποφεύγουμε να αφήνουμε κατάλοιπα φαγητών στις επιφάνειες εργασίας για ώρα. Τα μικρόβια χρειάζονται φαγάκι, νεράκι, ζέστη και χρόνο για να πολλαπλασιαστούν – το σεξ δεν είναι απαραίτητο σε αυτή την περίπτωση. Τα υπολείμματα φαγητών προσφέρουν τα θρεπτικά συστατικά ενώ η θερμοκρασία δωματίου είναι εξαιρετικά βολική για την ανάπτυξη μικροοργανισμών όπως πολλά από τα παθογόνα μικρόβια. Όσο περισσότερη ώρα αφήνουμε τα υπολείμματα τόσο περισσότερο χρόνο έχουν τα μικρόβια για να πολλαπλασιαστούν.
Όπως είπαμε και όταν εξηγούσαμε την επιμόλυνση, είναι σημαντικό να μην ακουμπάμε τρόφιμα που είναι μαγειρεμένα ήδη ή δεν θα μαγειρευτούν σε επιφάνειες όπου έχουμε ακουμπήσει ωμό κρέας ή ψάρι, πριν καθαρίσουμε την επιφάνεια προσεκτικά με ζεστό νερό και σαπούνι.
Επιφάνειες όπου δεν ακουμπάμε φαγητά π.χ. πατώματα,ντουλάπια, κτλ μπορεί να μην είναι προτεραιότητα αλλά εντάξει μη μπιχλιάσουν κιόλας. Το ψυγείο καλό είναι να το καθαρίζετε όποτε ψιλοαδειάζει.
Σφουγγάρια, βετέξ, πετσέτες
Τα σφουγγάρια, τα βετέξ και οι πετσέτες προσφέρουν το ιδανικό περιβάλλον που λέγαμε παραπάνω (θρεπτικά συστατικά και υγρασία, ένα θεσπέσιο θέρετρο για τα μικρόβια) και αποτελούν πιθανές εστίες μόλυνσης. Και πάλι η λύση είναι το συχνό πλύσιμο και η συχνή ανανέωση των αναλώσιμων όπως τα σφουγγάρια. Επίσης αν τα αφήνουμε να στεγνώσουν πριν τα ξαναχρησιμοποιήσουμε βοηθάει στον περιορισμό πιθανής μόλυνσης γιατί έτσι περιορίζουμε το διαθέσιμο για τα μικρόβια νερό.
Είναι επίσης προτιμότερο να χρησιμοποιούμε διαφορετική πετσέτα για το καθάρισμα του πάγκου της κουζίνας και τα χέρια μας και για το στέγνωμα των πιάτων ώστε να αποφύγουμε την επιμόλυνση.
Μαγειρικά σκεύη
Για τους λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω, η χρήση καθαρών μαγειρικών σκεύών και ειδικά αυτών που χρησιμοποιούμε κατά κόρον (δηλαδή μαχαίρια, κουτάλια, πηρούνια, σπάτουλες) είναι σημαντική.
Χέρια
Εδώ δεν μιλάμε για επιφάνειες εργασίας αλλά μάλλον μέχρι τώρα έχει γίνει προφανές το πόσο εύκολο είναι να διαδωθούν τα μικρόβια και γιατί τα καθαρά χέρια είναι υψίστης σημασίας (ακόμα και εκτός πολιτικής!). Οπότε μόνο να υπενθυμίσω ότι πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας:
- Πριν ξεκινήσουμε να μαγειρεύουμε
- Αφού έχουμε πιάσει ωμό κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι
- Μετά από επίσκεψη εεε στα ιδιαίτερα
- Αν έχουμε πιάσει τον κάδο σκουπιδιών ή σκουπίδια γενικά
- Αν έχουμε χαϊδέψει το κατοικίδιο μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το αγαπημένο μας ζωάκι δεν είναι καθαρό – απλά ό,τι είναι ακίνδυνο για αυτό δεν είναι απαραίτητα και για εμάς.
Το στέγνωμα των χεριών είναι επίσης σημαντικό αφού περιορίζει την διάδοση μικροβίων. Καλύτερα να χρησιμοποιούμε πετσέτα που υπάρχει μόνο για αυτή την χρήση ή χαρτί κουζίνας το οποίο είναι μιας χρήσης.
Όπως και την προηγούμενη φορά οι ιστοσελίδες του ΕΦΕΤ και του FSA (στα Αγγλικά) προσφέρονται για περισσότερες πληροφορίες:
- http://tna.europarchive.org/20100929190231/http://www.eatwell.gov.uk/keepingfoodsafe/cleaning/
- http://www.efet.gr/portal/page/portal/efetnew/library/consumers_info?cat=CONSUMERS
Επίσης οδηγίες για το πώς πλένουμε τα χέρια μας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και μετάφραση στα Ελληνικά (από οδηγίες αποφυγής της γρίπης των χοίρων – κοιτάξτε στο παράρτημα Δ’. Κατά τα λοιπά το κείμενο είναι άσχετο με το θέμα μας):
- http://www.who.int/gpsc/clean_hands_protection/en/index.html
- http://dim-ag-elenis.ser.sch.gr/gripi.htm
———————
Φωτογραφία: cleaning for mothers day (1) by Viewoftheworld